مرکز خدمات آموزشی و توانبخشی مشکلات یادگیری
آموزش و توانبخشی مشکلات یادگیری
ناتوانی یادگیری، یعنی اختلال در یک یا چند فرآیند روان شناختی پایه که به درک یا استفاده از زبان شفاهی یا نوشتاری مربوط می‌شود و می‌تواند موجب بروز نقص در توانایی افراد در گوش کردن، فکر کردن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن، هجی کردن یا انجام محاسبات ریاضی شود.
این اصطلاح، دانش‌آموزانی را که به واسطه نقایص بینایی، شنیداری، حرکتی، عقب‌ماندگی ذهنی، آشفتگی‌های هیجانی یا محرومیت‌های محیطی، فرهنگی و اقتصادی به مشکلات یادگیری دچار شده اند، شامل نمی شود.
به بیان دیگر(SLD) به دانش‌آموز با مشکلات ویژه یادگیری اطلاق می‌شود که با وجود برخورداری از هوش طبیعی و نداشتن نقایص حسی، آسیب‌های شدید مغزی و مشکلات شدید عاطفی- اجتماعی، قادر به بهره‌گیری کامل از امکانات آموزش و پرورش متداول نبوده و در یک یا چند درس ضعف محسوس و مشهود داشته باشد.
برخی از ویژگی های دانش آموز با اختلال یادگیری
عبارتند از:
* هوش بهر طبیعی
* کارکرد تحصیلی پایین‌تر از حد انتظار
* تفاوت بین سطح یادگیری در درس‌های متفاوت
* انعطاف نداشتن در استفاده از راهبردهای آموزشی
* تفاوت قابل توجه بین توانایی‌ها و مهارت‌ها
* عملکرد ضعیف حافظه
* سرعت کم در یادگیری و پیشرفت کندتر
* وابستگی زیاد به والدین در انجام تکالیف مدرسه
* دامنه توجه کوتاه (حواس‌پرتی)
* نداشتن اعتماد به نفس
* تأخیر در نشان دادن عکس‌العمل
* تأخیر در فراگیری زبان
* ناهماهنگی حرکتی
* نقص در مهارت‌های اجتماعی
لازم به ذکر است که دانش آموز با اختلال یادگیری ممکن است فقط برخی از علائم فوق را داشته باشد.
انواع مشکلات یادگیری
۱٫ نارسا خوانی
عمده‌ترین نشانه‌های این اختلال عبارتند از:
* حدس زدن کلمه با توجه به حرف اول یا آخر
* حذف یک کلمه یا صدا
* ضعف در بخش کردن و صداکشی
* اشتباه خواندن صداها یا کلمات
* جانشین‌سازی صدا یا کلمات
* مشکلات درک مطلب
* ناتوانی در درک معنی کلمات، یادآوری و پاسخ دادن به سوالات متن
* ناتوانی در قدرت تحلیل و بررسی درستی و نادرستی
۲٫ نارسا نویسی (دست خط، دیکته و انشاء)
عمده‌ترین مشکلات نوشتن عبارتند از:
* جابه‌جا نوشتن حروف مثل «درو» به جای «دور»
* وارونه نویسی
* قرینه نویسی
* حذف یا اضافه کردن حروف و کلمات در هنگام نوشتن
* ناتوانی در ترکیب حروف یا بخش کلمه
* ناتوانی در رعایت قوانین دستوری و نگارش
* ناتوانی در رونویسی
* پراکنده‌نویسی
۳٫ حساب نارسائی
عمده‌ترین مشکلات ریاضی عبارتند از:
* مشکل در یادگیری مفهوم عدد و شمارش
* مشکل در انجام محاسبات
* مشکل در درک ارزش مکانی اعداد
* ناتوانی در استفاده از راهبردهای عددی
* ضعف در درک حل مسائل ریاضی
ناتوانی‌های یادگیری موجب افت تحصیلی شدید، مردودی، ترک تحصیل و مشکلات عاطفی ناشی از ناکامی تحصیلی می گردد.
متخصصان در حوزه ناتوانی‌های یادگیری، با شناسایی مشکلات خاص در یادگیری کودکان و استفاده از شیوه‌های بازپروری، مهارت ها و توانایی‌های این کودکان را پرورش می‌دهند و با حمایت همه جانبه، در طول تحصیل و زندگی، راه پیشرفت و موفقیت را برای این کودکان هموار می‌کنند تا برای ایشان نیز زندگی مانند کودکان دیگر باشد. در برخی از موارد دانش آموز با اختلال یادگیری از اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی نیز رنج می برد. گاهی نیز نشانه های این اختلال بدون اینکه دانش آموز اختلال یادگیری داشته باشد، در او دیده می شود.
مهمترین علائم اختلال نارسایی توجه/ بیش فعالی عبارتند از:
* مشکل در توجه به جزئیات (بی دقتی)
* ناتوانی در حفظ توجه هنگام انجام تکالیف و کارها
* عدم توجه به دستورات شنیداری
* مشکل در دنبال کردن دستورالعمل ها و نیمه کاره رها کردن تکالیف
* انجام تکالیف در مدت زمان طولانی و به صورت وابسته به والدین
* مشکل در سازماندهی تکالیف و فعالیت ها
* بی میلی و خودداری از انجام تکالیفی که مستلزم تلاش ذهنی است.
* حواس پرتی
* فراموشکاری در انجام کارهای روزمره
* گم کردن و جا گذاشتن وسایل
* جنب و جوش زیاد و ایجاد سر و صدا، بالا و پایین پریدن و بی قراری
* حرکات مداوم دست ها و پاها، وول خوردن روی صندلی و ترک آن
* عدم تحمل انتظار برای رسیدن نوبت
* پرحرفی و قطع کردن حرف دیگران
* پاسخ به سوال قبل ازمطرح شدن کامل آن