طراحی برنامه مدیریت استرس و مطالعه اثربخشی آن در بهبود سلامت روانی مادران کودکان دارای نارسایی توجه/فزون‌کنشی
مؤلفان:
- اکرم پرند (پژوهشگر فوق دکتری روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی)
- غلامعلی افروز (استاد دانشکده روان شناسی و علوم‌تربیتی دانشگاه تهران)
- محمود منصور (استاد دانشکده روان شناسی و علوم‌تربیتی دانشگاه تهران)
- محسن شکوهی یکتا (دانشیار دانشکده روان شناسی و علوم‌تربیتی دانشگاه تهران)
- محمدعلی بشارت (استاد دانشکده روان شناسی و علوم‌تربیتی دانشگاه تهران)
- کتایون خوشابی (دانشیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی)
محل ارائه:
- فصلنامه پژوهش های کاربردی روانشناختی- سال دوم، شماره 3 زمستان 1390) (همایش عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت )( سومین کنفرانس World Conference on Psychology, Counseling and Guidance(WCPCG)
چکیده:
پژوهش حاضر با هدف طراحی برنامه آموزش مدیریت استرس با رویکرد شناختی-رفتاری و بررسی اثربخشی آن بر سلامت روانی مادران کودکان دارای نارسایی توجه/فزون کنشی صورت گرفته است. در این برنامه براسترس‌‌های موقعیتی، فردی و استرس‌‌های والدگری تاکید شده است.
این برنامه در 10 جلسه دو ساعته و به روش کارگاهی ارائه شده است. این پژوهش در زمره پژوهش‌‌های شبه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون باگروه گواه است.
گروه نمونه پژوهش حاضر شامل 50 نفر از مادران مراجعه کننده به مرکز توانبخشی رفیده و مرکز مشاوره بیمارستان بانک ملی ایران است که به شرکت در دوره آموزشی تمایل داشته‌اند.
این گروه شامل مادرانی بود که فرزندان آنان از سوی روان پزشک دارای اختلال نارسایی توجه/ فزون‌کنشی تشخیص داده شده بودند. از این تعداد مادر 30نفر در گروه آزمایشی( دو گروه 17 و 16 نفره)و 17نفر در گروه گواه شرکت داشتند.
اثربخشی آموزش با استفاده از پرسش‌نامه‌‌‌های سلامت روانی ومقیاس افسردگی- اضطراب- استرس اندازه گیری شده است. داده‌‌های پژوهش حاضر با روش تحلیل کوواریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شده است.
نتایج بیانگر کاهش معنادارافسردگی، اضطراب و درماندگی روانشناختی شرکت‌کنندگان در کارگاه آموزشی است. در زیرمقیاس‌‌های بهزیستی روانشناختی از سیاهه سلامت روانی و استرس از مقیاس افسردگی-اضطراب –استرس اگر چه گروه آزمایشی بهبود نشان داده است ولی این تغییر به لحاظ آماری معنادار نبوده است.